Αριστοτέλης: Είναι τα παιδιά ευτυχισμένα;

«Έχει ειπωθεί λοιπόν ότι η ευδαιμονία είναι ένα είδος ενέργειας της ψυχής σύμφωνα με την αρετή. […] Εύλογα λοιπόν δεν μπορούμε να ονομάσουμε ούτε το βόδι ούτε το άλογο ούτε κανένα άλλο ζώο ευδαίμον· γιατί κανένα από αυτά δεν μπορεί να συμμετέχει σε αυτή την ενέργεια. Για την ίδια αιτία ούτε ένα παιδί είναι ευδαίμον». Αριστοτέλης, Ηθικά Νικομάχεια

Τα Ηθικά Νικομάχεια του Αριστοτέλη

Τα «Ηθικά Νικομάχεια» (Η.Ν.) είναι ένα έργο όψιμης δημιουργίας του Αριστοτέλη και ανήκει στις πραγματείες εκείνες που περιστρέφονται ζητήματα ηθικής. Μαζί με άλλα δύο έργα που έχουν διασωθεί, τα «Ηθικά Ευδήμεια» και τα «Ηθικά Μεγάλα», ο Αριστοτέλης επιχειρεί να ορίσει και να διακριβώσει την έννοια της αρετής που ταυτίζεται με την έννοια του αγαθού.

Τα τρία είδη φιλίας κατά τον Αριστοτέλη

«Η φιλία είναι ένα είδος αρετής ή τουλάχιστον συνυφασμένη με την αρετή. Εκτός όμως απ΄ αυτό, η φιλία είναι και πράγμα πάρα πολύ αναγκαίο στη ζωή του ανθρώπου, γιατί κανείς δεν θα προτιμούσε να ζει χωρίς φίλους, έστω κι αν έχει στην κατοχή του όλα τα άλλα αγαθά. Γι΄ αυτό ακόμα και οι πλούσιοι και εκείνοι που κατέχουν αξιώματα και πολιτική εξουσία, πιστεύουν ότι η παρουσία φίλων είναι πολύ μεγάλη ανάγκη. Εξάλλου οι άνθρωποι στη φτώχεια και στις άλλες δυστυχίες τους, πιστεύουν ότι το μόνο καταφύγιο είναι οι φίλοι. Επιπλέον, οι φίλοι συνδράμουν τους νέους, ώστε να τους αποτρέψουν από τα λάθη, και, προκειμένου, για τους μεγάλους στην ηλικία, τους φροντίζουν και αναπληρώνουν τις δυνάμεις που τους λείπουν. Δύο πηγαίνουν μαζί, διότι και οι δυο είναι πιο ικανοί να κατανοήσουν από κοινού και να ενεργήσουν», είχε πει ο Αριστοτέλης.

Γιατί ο Αριστοτέλης είναι τόσο σημαντικός

Πρώτον, ο Αριστοτέλης αποτελεί το θεμέλιο όλης της μεταγενέστερης φιλοσοφίας. Σύμφωνα με τη διατύπωση του Barnes «κανένας πριν από αυτόν δεν είχε συνεισφέρει τόσο πολύ στη γνώση και κανένας ύστερα από αυτόν δεν μπορεί να φιλοδοξεί να συναγωνιστεί τα επιτεύγματά του». Μέχρι τον 17ο αιώνα η ιστορία της φιλοσοφίας ταυτίζεται ουσιαστικά με τη διάδοση, την ερμηνεία και την κριτική του αριστοτελισμού.

Ο Αριστοτέλης σε τοιχογραφία από το καθολικό της Μονής Φιλανθρωπηνών στο Νησί της λίμνης των Ιωαννίνων (1560)

Ο Αριστοτέλης και ο κόσμος της Φυσικής

Υπάρχει μια θαυμαστή εννοιολογική συγγένεια ανάμεσα στην αριστοτελική φιλοσοφία και στη σύγχρονη επιστημονική σκέψη, καθώς και βαθύτατες αναλογίες στη χρήση εξηγητικών σχημάτων για τη σύλληψη και κατανόηση του κόσμου

Η μεταφυσική

Η λέξη «μεταφυσική» είναι εμφανώς δύσκολο να προσδιοριστεί. Ορισμένοι ενθαρρύνουν την εντύπωση ότι η μεταφυσική είναι μια μελέτη που «ξεπερνάει» τη φυσική, μια μελέτη αφιερωμένη σε θέματα που ξεπερνούν τις οικείες ανησυχίες του Νεύτωνα και του Αϊνστάιν και του Χάιζενμπεργκ. Αυτή η εντύπωση είναι λανθασμένη.

Αριστοτέλης: Η ευτυχία καθενός εξαρτάται μόνο από τον εαυτό του

Ο Αριστοτέλης, μαθητής του Πλάτωνα που μετέτρεψε τους στοχασμούς του σε πηγή έμπνευσης για τις μελλούμενες γενιές, επικεντρώθηκε ως προς την αναζήτηση της ευτυχίας σε μια ιδέα που συνοψίζεται σε μία μόνο, αλλά πολύπλοκη, λέξη: ευδαιμονία.

Η ευδαιμονία κατά τον Αριστοτέλη

Εξετάζοντας τη φιλοσοφική θεώρηση του Αριστοτέλη είναι σημαντικό να δούμε ένα από τα πιο καίρια ζητήματα, το οποίο απασχόλησε τη φιλοσοφική του ηθική, το ζήτημα της ευδαιμονίας, όπως αυτό ορίζεται από τον προσδιορισμό των εννοιών του αγαθού και της αρετής, ως μέσα επίτευξής της και προϋποθετική της αρχή. Καθώς ακρογωνιαίος λίθος της αριστοτελικής ηθικής είναι η ευδαιμονία, είναι ιδιαίτερης σημασίας να νοήσουμε την ευδαιμονία σε σχέση με το σκοπό μας, το τέλος δηλαδή που επιδιώκουμε.

Τα τρία είδη της φιλίας κατά τον Αριστοτέλη

Η επιρροή του Αριστοτέλη είναι φανερή σε πολλά θέματα της σημερινής εποχής, όπως οι εύστοχες παρατηρήσεις του για τη φιλία. Έβλεπε τη φιλία ως μία από τις πραγματικές χαρές της ζωής και θεωρούσε πως για να ζήσει κάποιος μια ευτυχισμένη ζωή, χρειάζεται μια πραγματική φιλία. Με δικά του λόγια:

Τρεις μεγάλες διαφορές ανάμεσα στον Αριστοτέλη και τον Πλάτωνα

Μελετώντας την πορεία της Φιλοσοφίας στον Ελληνικό κόσμο, συναντάμε μεγάλες προσωπικότητες που με τη σκέψη και το έργο τους χάραξαν βαθιά την Ιστορία του Πολιτισμού και επέδρασαν στη διαμόρφωσή του χιλιάδες χρόνια μετά την εποχή τους. Ανάμεσα σ’ αυτούς συγκαταλέγονται ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης, δύο πραγματικοί γίγαντες της διανόησης και του πνεύματος, που συνδέθηκαν στενά μεταξύ τους, δίδαξαν μεγάλες αλήθειες, αναγνωρίστηκαν και τιμήθηκαν από τις μεταγενέστερες γενιές μέχρι και σήμερα για την προσφορά τους.

Αριστοτέλης: Φιλοσοφία και σοφία … για ποιο σκοπό;

Για τον Αριστοτέλη ή φιλοσοφία σημαίνει μια ριζική διάνοιξη τού κόσμου η τού Είναι και, σαν αναγκαίο αντίβαρο, σημαίνει και την αντοχή των εμφανιζόμενων διαστάσεων. Γιατί και ή φιλοσοφία του δεν είναι φτωχή σε διαστάσεις:…

 

Η επιβίωση και η σημασία της σκέψης του Αριστοτέλη

Μετά τον θάνατο του Αριστοτέλη, το 323 π.Χ. το Λύκειο που ίδρυσε ο Αριστοτέλης οργανώθηκε από τον στενό του συνεργάτη Θεόφραστο σε φιλοσοφική σχολή – πιθανόν στο πρότυπο της πλατωνικής Ακαδημίας.

Λίγο αργότερα, στο πέρασμα ακριβώς από τον 4° στον 3° αιώνα, ο Κήπος του Επίκουρου και η Στοά του Ζήνωνα του Κιτιέα ήρθαν να προστεθούν στο φιλοσοφικό στερέωμα της Αθήνας. Οι τέσσερις σημαντικές φιλοσοφικές σχολές θα συνεχίσουν κατά τον 3° αιώνα π.X. τη συνύπαρξη και τον ανταγωνισμό τους, διατηρώντας ζωντανή τη φήμη της Αθήνας ως του φιλοσοφικού κέντρου του αρχαίου κόσμου.